اهمیت صنعت نفت و گاز در ایران

پس از ملی شدن صنعت نفت و تشکیل شرکت ملی نفت ایران، فعالیت‌های اکتشافی ایران بتدریج توسعه و  گسترش یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی و خلع ید پیمانکاران خارجی، مجموعه عملیات اکتشاف، حفاری و بهره‌‌برداری منابع نفتی و گازی ایران به کارکنان و مدیران کشور محول شد.

در دهه دوم بعد از انقلاب، آهنگ فعالیت‌های اکتشافی به تدریج سرعت گرفت؛ به گونه‌ای که مقدار نفت کشف‌شده در این دوره تقریباً دو برابر دوره قبل بود. از جمله مهم‌ترین اکتشافات این دهه، کشف «میدان گازی پارس جنوبی» که بزرگ‌ترین میدان گازی جهان محسوب می‌شود، بوده است.

«میدان گازی پارس جنوبی» در خط مرز آبی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس و در فاصله 115 کیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار گرفته است. این میدان دارای مساحتی حدود 9700 کیلومتر مربع است که حدود 3700 کیلومتر مربع آن در آب‌های جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. این حوزه عظیم گازی حدود 8 درصد گاز جهان و حدود 47 درصد از ذخایر گازی کشور را شامل می‌شود. اگرچه از نظر موقعیت جغرافیایی، یک سوم این حوزه گازی در گستره جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران قرارگرفته است؛ لکن برداشت از این میدان به یک مسابقه شبیه بوده و میزان برداشت دو طرف بستگی به میزان سرمایه‌گذاری و توان برداشت از این حوزه مشترک دارد. 

سال 1377 دولت جمهوری اسلامی ایران بهره‌برداری از ذخایر خدادادی انرژی در این منطقه را در برنامه کاری خود قرار داده و به همین منظور برای برداشت از منابع نفت و گاز حوزه پارس جنوبی، 24 فاز توسعه پیش‌بینی نمود و بنادر عسلویه و تمبک در 270 و 220 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر به عنوان منطقه ساحلی برای ایجاد تأسیسات خشکی و توسعه این میدان انتخاب شدند.

توسعه میدان گازی پارس جنوبی با هدف تأمین تقاضای رو به رشد گاز طبیعی، تزریق به میادین نفتی، صادرات گاز و میعانات گازی و نیز تأمین خوراک پتروشیمی‌ها بوده و اتمام فازهای 24گانه آن و برداشت بیش از 700 میلیون مترمکعب گاز در روز  سود سرشاری را عاید کشور کرده و مسیر نیل به چشم‌انداز صنعت نفت و گاز ایران در افق 1404 را تسریع می بخشد. 

این در شرایطی بود که با تنگ شدن حلقه محاصره اقتصادی بر کشور، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی از جمله توتال، پتروناس، استات اویل، گازپروم، اِنی، دایلم، هیوندایی و بسیاری شرکت¬های خارجی دیگر که فازهای ابتدایی پارس جنوبی با مشارکت آن‌ها انجام شده بود به یکباره عرصه ساخت این فازها را خالی کردند و کشورمان را با انبوهی از کارهای برزمین‌مانده و پروژه‌های ناتمام ترک نمودند؛ در چنین شرایطی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) و هلدینگ تخصصی نفت، گاز و پتروشیمی و شرکت های تابعه آن به عنوان بازوی تخصصی اجرایی پروژه¬های نفت، گاز و پتروشیمی قرارگاه با یک رویکرد رسالت‌ محور و بر اساس سند راهبرد سازندگی، وارد این عرصه شده و اجرای فازهای 15 و 16، را بر عهده گرفت. از این رو بر اساس یک اعتماد ملی، قرارداد توسعه فازهای  15 و 16 پارس جنوبی، تیرماه 1385 میان شرکت ملی نفت ایران و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) به امضا رسید.

بر اساس این قرارداد، توسعه فازهای 15 و 16 پارس جنوبی شامل سکوهای تولید، خطوط لوله دریایی و پالایشگاه بخش خشکی به صورت EPC به قرارگاه و در واقع به مجموعه¬های تابعه هلدینگ واگذار شد و تعهد گردید تمام مراحل مهندسی، خرید، تأمین، اجرا، نصب، پیش‌راه‌اندازی‌، راه‌اندازی و تست عملکردی آن اجرا شود.

با توجه به حسن انجام کار در فازهای 15 و 16 و رضایت کارفرما، این فازها الگویی برای اجرای سایر فازهای باقیمانده پارس جنوبی شد و متعاقباً فاز 13 و فازهای 22، 23 و 24 برای اجرا به قرارگاه واگذار گردید.


login